Od kilku lat liczba urodzeń w Polsce drastycznie spada, a społeczeństwo starzeje się w niepokojącym tempie. Tylko w pierwszej połowie 2025 roku urodziło się 115,5 tys. dzieci, czyli o ponad 10 tysięcy mniej niż w analogicznym okresie rok wcześniej. Współczynnik dzietności (TFR) osiągnął rekordowo niski poziom 1,04, co plasuje nas wśród krajów z najniższą dzietnością na świecie.
- Dlaczego młodzi nie chcą mieć dzieci?
- 7-godzinny dzień pracy dla rodziców dzieci do 13. roku życia
- Dodatkowy płatny urlop dla rodziców
- Większa ochrona kobiet w ciąży i rodziców
- Przyzakładowe żłobki i przedszkola
- Co dalej z projektem?
Dlaczego młodzi nie chcą mieć dzieci?
Powody są złożone, ale wśród najczęściej wymienianych przyczyn znajdują się:
- niepewność ekonomiczna i polityczna,
- rosnące koszty życia i mieszkań,
- trudności z dostępem do opieki medycznej dla kobiet w ciąży,
- oraz lęk o stabilność zatrudnienia.
W badaniach aż 22% kobiet przyznaje, że obawia się nie pogodzić kariery z macierzyństwem, a 13% boi się utraty pracy po powrocie z urlopu macierzyńskiego.
W obliczu pogarszającej się sytuacji demograficznej, 23 lipca 2025 roku do Sejmu trafiła petycja z propozycją istotnych zmian w Kodeksie pracy, które mają na celu realne wsparcie rodzin i przyszłych rodziców. Co dokładnie zawiera ten projekt?
7-godzinny dzień pracy dla rodziców dzieci do 13. roku życia
Jedna z kluczowych zmian to skrócenie czasu pracy do 7 godzin dziennie dla rodziców dzieci poniżej 13. roku życia. Oznacza to:
- pełny etat nadal wynosi 5 dni w tygodniu,
- ale każdego dnia rodzic pracuje o godzinę krócej,
- rozwiązanie to ma ułatwić łączenie pracy z obowiązkami rodzicielskimi.
Dodatkowy płatny urlop dla rodziców
Drugim filarem nowej propozycji są dodatkowe dni wolne – 3 dni na każde dziecko rocznie, ale nie więcej niż 9 dni w roku.
Najważniejsze:
- koszty pokrywa Fundusz Ubezpieczeń Społecznych – nie pracodawca,
- rodzice będą mogli korzystać z tych dni elastycznie, gdy dziecko zachoruje lub wymaga nagłej opieki.
Większa ochrona kobiet w ciąży i rodziców
Projekt przewiduje także:
- wydłużenie ochrony przed zwolnieniem kobiet w ciąży i po urlopie macierzyńskim – pracodawca nie może wypowiedzieć umowy przez 3 miesiące po zakończeniu urlopu,
- rozszerzenie przepisów antydyskryminacyjnych, by obejmowały także rodziców i opiekunów dzieci.
Przyzakładowe żłobki i przedszkola
Jednym z innowacyjnych pomysłów jest wsparcie dla firm, które zdecydują się tworzyć przedszkola i żłobki przy zakładach pracy. Ma to:
- ułatwić logistykę codziennego życia rodzinnego,
- skrócić czas dojazdów i
- zapewnić bezpieczne miejsce opieki dla najmłodszych.
Co dalej z projektem?
Choć propozycje wydają się bardzo obiecujące, na ten moment:
- petycja trafiła do Komisji do Spraw Petycji,
- nie wyznaczono jeszcze terminu posiedzenia,
- brakuje opinii prawnej Biura Ekspertyz.
Nie wiadomo więc, czy i kiedy nowe przepisy zostaną wdrożone.
Choć planowane zmiany są krokiem w dobrą stronę, eksperci podkreślają, że to tylko jeden z wielu elementów, które mogą zachęcić młodych do zakładania rodzin. Potrzebne są również reformy w zakresie:
- polityki mieszkaniowej,
- dostępności opieki zdrowotnej,
- edukacji oraz
- długofalowego wsparcia rodzin.
Źródło zdjęć: Canva
