20 sierpnia 2025 roku świat filmu pożegnał jednego z najwybitniejszych polskich dokumentalistów. Marcel Łoziński, ceniony reżyser i scenarzysta, zmarł w wieku 85 lat. O jego śmierci poinformował wieczorem Feliks Falk, reżyser i jego wieloletni przyjaciel.
Kim był Marcel Łoziński?
Marcel Łoziński urodził się 17 maja 1940 roku w Paryżu, jednak to Polska stała się miejscem, gdzie rozkwitł jego talent. Początkowo studiował na Politechnice Warszawskiej, lecz to nauka w legendarnej Szkole Filmowej w Łodzi ukształtowała jego artystyczną drogę.
Już w latach 70. zaczął tworzyć filmy dokumentalne, które nie tylko odbijały społeczną rzeczywistość, ale również prowokowały do myślenia, stawiając widza w centrum moralnych i politycznych dylematów.
Twórczość Łozińskiego była zawsze głęboko zakorzeniona w analizie życia codziennego, historii i społecznych mechanizmów. Posługiwał się unikalną metodą pracy, którą sam nazywał „zagęszczoną rzeczywistością” – stwarzał sytuacje dokumentalne tak, by bohaterowie mogli ujawnić autentyczne emocje i prawdy o sobie samych.
Do jego najważniejszych filmów należą:
- „89 mm od Europy” – nominowany do Oscara w 1995 roku, ukazujący metaforyczny podział Wschodu i Zachodu.
- „Wszystko może się przytrafić” – pełen czułości portret dziecięcej ciekawości i mądrości starszego pokolenia.
- „Jak to się robi” – wnikliwa obserwacja mechanizmów funkcjonowania elit politycznych.
- „Egzamin dojrzałości”, „Żeby nie bolało”, „Las Katyński”, „Świadkowie” – filmy, które bezkompromisowo podejmowały trudne tematy historyczne i społeczne.
Łoziński nie tylko tworzył, ale też uczył i inspirował. Przez lata był związany z Wajda School, gdzie kształcił kolejne pokolenia dokumentalistów. Jako członek Amerykańskiej Akademii Filmowej, miał wpływ również na kształt światowego kina dokumentalnego.
Jego dorobek to nie tylko nagrody i wyróżnienia, ale przede wszystkim ogromny wkład w rozwój języka dokumentalnego. Zawsze szukał głębi, zadawał trudne pytania, które rezonowały z widzami na całym świecie.
Pasję do kina przejął również jego syn – Paweł Łoziński, uznany reżyser dokumentów takich jak „Kratka”, „Ojciec i syn” oraz „Film balkonowy”. To właśnie relacja ojca i syna stała się tematem jednego z ich wspólnych projektów, w którym osobiste wątki mieszały się z uniwersalnymi refleksjami o więzach rodzinnych.
Nie żyje wybitny reżyser
Marcel Łoziński zmarł 20 sierpnia 2025 roku, a o jego śmierci poinformował reżyser feliks Falk, prywatnie wieloletni przyjaciel artysty, który we wzruszającym wpisie na Facebooka pożegnał swojego kolegę:
“Ogromna strata! Wspaniały reżyser, mój przyjaciel od dziecka, dzięki któremu zostałem filmowcem”
Źródło zdjęć: Canva/ Wikipedia- Autorstwa Thomas.lozinski1988 - Praca własna, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=47078752
