Kolędy i pastorałki to nieodłączną część Bożego Narodzenia. Kto z nas nie zna takich pieśni, jak „Wśród nocnej ciszy”, „Przybieżeli do Betlejem”, czy „Cicha noc”. Ale czy wiecie, że najstarsza polska kolęda ma prawie 600 lat? Posłuchaj tego wyjątkowego utworu we współczesnym wykonaniu!
Kolędy to nieodłączny element Świąt Bożego Narodzenia i to już od setek lat. Po wieczerzy wigilijnej w wielu polskich domach kultywowana jest tradycja wspólnego śpiewania. Kolędowanie w kościele uroczyście rozpoczyna się w pasterkę, czyli z nocy 24 na 25 grudnia. Te religijne pieśni śpiewa się do Niedzieli Chrztu Pańskiego, czyli następnej niedzieli po Święcie Trzech Króli.
Do dziś w polskim dorobku kulturalnym zachowało się ponad 500 kolęd i pastorałek. Ich popularność zaczęła się na przełomie XVII i XVIII wieku i trwa do dziś. Znanymi twórcami polskich kolęd byli niegdyś głównie poeci (Franciszek Karpiński, Mikołaj Sęp Sarzyńskim, Andrzej Morsztyn) i znani kaznodzieje (ksiądz Piotr Skarga). Obecnie wykonywane są przez chóry, ludowe zespoły i wielu współczesnych twórców.
ZOBACZ TAKŻE: Boże Narodzenie – śmieszne życzenia świąteczne
Najstarsza polska kolęda ma prawie 600 lat!„Zdrow bądź Krolu Anjelski” to utwór uważany za pierwszą polską kolędę. Jego tekst można odnaleźć w kilku źródłach, najstarsze z nich pochodzi z 1424 roku z kazania Jana Szczekny, późniejszego mnicha cysterskiego i spowiednika królowej Jadwigi. Zapis znajdował się także w kodeksie z łacińskimi kazaniami Piotra z Miłosławia, z opactwa benedyktyńskiego na Świętym Krzyżu.
Polska wersja utworu została odnaleziona w XIX wieku przez Aleksandra Brücknera w rękopisie Biblioteki Załuskich w Petersburgu. Oryginalny zapis nie ma tekstu nutowego, przypuszcza się, że stanowi przekład z języka czeskiego lub łaciny. Inne staropolskie kolędy to: Stałać się rzecz wielmi dziwna (poł. XV w.), czy Chrystus się nam narodził (koniec XV w.).
Posłuchaj staropolskiej kolędy „Zdrow bądź Krolu Anjelski”Najstarsza polska kolęda została zaśpiewana przez Chór Kameralny Towarzystwa Muzycznego im. H. Wieniawskiego w Lublinie. Posłuchaj tego wyjątkowego utworu:
„Zdrow bądź, krolu anjelski"Zdrow bądź, krolu anjelski
K nam na świat w ciele przyszły,
Tyś zajiste Bog skryty,
W święte czyste ciało wlity.
Zdrow bądź, Stworzycielu
Wszego stworzenia,
Narodziłś się w ucirpienie
Prze swego luda zawinienia.
Zdrow bądź, Panie, ot Panny
Jenżś się narodził za ny.
Zdrow bądź, Jesu Kryste, krolu,
Racz przyjęci naszę chwałę.
Racz daci dobre skonanie
Prze twej matki zasłużenie,
Abychom cię wżdy chwalili,
Z tobą wiecznie krolowali.
