Każdy może śmiało się przyznać, że zdarzały się pewne grzeszki. Zazwyczaj staramy się działać moralnie, podążać za postanowieniami i trzymać się zasad. Zdarza się jednak, że pokusa jest silniejsza. Dlaczego tak się dzieje? Czym jest łamanie moralności i na czym polega licencja na moralność?
Moralna nagroda
Moralność to zbiór dobrych i złych zasad, których wszyscy staramy się trzymać. Już jako kilkumiesięczne dzieci potrafimy rozpoznać bajkowe dobre i złe postacie oraz chętniej utożsamiamy się z tymi pozytywnymi charakterami. Pokazuje to, że samą moralność możemy mieć już wrodzoną, a z czasem jedynie ją rozwijamy. Dlatego też postępujemy zgodnie z ogólnie przyjętymi zasadami, ale zdarza nam się je łamać.
Wywołane to jest tym, że moralność traktujemy jako nagrodę. Oznacza to, że jesteśmy skłonniejsi do mniej moralnych zachowań po tym, jak postąpiliśmy moralnie. Przykład: ciężka praca na siłowni kończy się sięganiem po fast foody i niezdrowe jedzenie, bo zasłużyliśmy sobie na to.
Pokazuje to, że w ten sposób znajdujemy usprawiedliwienie na swoje mało moralne zachowanie. Wystawiamy swoją licencję i przekonujemy siebie o prawidłowości zachowania, mimo że w rzeczywistości doskonale zdajemy sobie sprawę z tego, że tak nie powinno być.
Eksperymenty
Nad tym zjawiskiem przeprowadzono również eksperymenty, które jasno pokazują, że osoby chętniej postępowały mniej estetycznie zaraz po tym, jak przyznali sobie moralną nagrodę.
Okazuje się, że ludzie podążają za działaniem poznawczym, który wprowadzi równowagę do naszego umysłu. Oznacza to, że moralne zachowanie oraz grzeszki stanowią równość w naszym życiu. Chętniej sięgamy po „zakazane jabłko” nawet jeśli nasze zachowania moralne dotyczą zupełnie innych sfer życia.
Działa to również w drugą stronę. Kiedy zbyt często wykazujemy zachowania problematyczne oraz niemoralne, to chętniej zaczynamy działać w sposób akceptowany przez społeczeństwo. Wszystko jest zależne od równowagi, którą wprowadzamy w życie. Jeśli zatem dana osoba czuje się niemoralna, to zaczyna starać się podbudować swoją moralną samoocenę.
