Sen odgrywa kluczową rolę w zdrowiu fizycznym i psychicznym człowieka. To właśnie podczas snu organizm regeneruje się, stabilizuje gospodarkę hormonalną i wzmacnia układ odpornościowy. Jednak coraz więcej badań pokazuje, że nie tylko ilość snu jest ważna, ale także jego pora. Naukowcy z różnych krajów podkreślają, że istnieje optymalne "okno snu", w którym zasypianie przynosi najwięcej korzyści dla zdrowia.
- Co się dzieje, gdy zasypiamy za późno?
- Jak dostosować rytm do optymalnego okna snu?
- Dla kogo "okno snu" ma największe znaczenie?
- Co jeszcze warto wiedzieć?
Optymalna pora snu – co mówi nauka?
Według badania opublikowanego przez European Heart Journal, najbardziej korzystne dla organizmu jest zasypianie między godziną 22:00 a 23:00. To właśnie w tym przedziale czasowym zegar biologiczny człowieka, zwany także rytmami okołodobowymi, najlepiej synchronizuje się z naturalnym cyklem dnia i nocy. Osoby, które regularnie zasypiają w tym czasie, rzadziej chorują na choroby serca, mają lepszy metabolizm i wyższy poziom energii w ciągu dnia.
Co się dzieje, gdy zasypiamy za późno?
Zasypianie po godzinie 24:00 może prowadzić do zaburzeń hormonalnych, zwiększonego poziomu kortyzolu (hormonu stresu) i obniżenia jakości snu. Badania wykazują, że osoby, które śpią późno w nocy, częściej cierpią na nadciśnienie, insulinooporność, a nawet depresję. Ponadto, ich organizm trudniej radzi sobie z regeneracją, co przekłada się na gorsze samopoczucie i spadek wydolności psychicznej i fizycznej.
Jak dostosować rytm do optymalnego okna snu?
Wprowadzenie nawyku zasypiania w optymalnym czasie nie jest trudne, ale wymaga konsekwencji. Eksperci zalecają:
- Ograniczenie ekspozycji na światło niebieskie (telefony, komputery) na 1-2 godziny przed snem
- Wprowadzenie stałej rutyny wieczornej – np. ciepła kąpiel, czytanie książki, medytacja
- Unikanie kofeiny i ciężkostrawnych potraw po godzinie 18:00
- Zasypianie o tej samej porze każdego dnia, także w weekendy
Te nawyki pomogą zsynchronizować nasz organizm z naturalnym rytmem dobowym i poprawić jakość snu.
Dla kogo "okno snu" ma największe znaczenie?
Chociaż zasypianie w odpowiednich godzinach jest ważne dla każdego, szczególnie duże znaczenie ma ono dla:
- osób pracujących zmianowo,
- dzieci i młodzieży w okresie intensywnego rozwoju,
- osób starszych, u których rytm dobowy naturalnie się przesuwa,
- osób cierpiących na problemy ze snem lub zespół chronicznego zmęczenia.
Dla tych grup optymalizacja pory zasypiania może znacząco poprawić jakość życia i zdrowia.
Co jeszcze warto wiedzieć?
Zgodnie z najnowszymi analizami, najlepsze efekty zdrowotne przynosi zasypianie między 22:00 a 23:00 i przesypianie co najmniej 7-8 godzin każdej nocy. Naukowcy zaznaczają, że to właśnie konsekwencja i regularność są kluczowe dla utrzymania dobrego samopoczucia. Jeśli trudno nam zasypiać w tej porze, warto rozważyć konsultację z lekarzem lub psychologiem snu.
Źródło zdjęć: Canva
