Wielu z nas zastanawia się nad pochodzeniem swojego nazwiska i czy może być ono związane z arystokratycznym rodowodem. Istnieje sposób, który pozwoli sprawdzić, czy nazwisko noszone przez nas może mieć szlacheckie czy też chłopskie pochodzenie.
- Chłopskie czy szlacheckie? Jakie jest pochodzenie twego nazwiska?
- „Jest w tym cząstka prawdy”
- Jak sprawdzić pochodzenie swojego nazwiska?
Chłopskie czy szlacheckie? Jakie jest pochodzenie twego nazwiska?
Powszechne jest przekonanie, że nazwiska zakończone na -ski lub -cki są nazwiskami szlacheckimi. Na przykład, jeżeli szlachcic posiadał majątek o nazwie Dobra Wola, to jego nazwisko mogło brzmieć np. Dobrowolski.
"Szlachta identyfikowała się w odniesieniu do tego, co posiadała. A posiadała ziemię"- wyjaśnia Profesor Monika Kresa, językoznawczyni z Uniwersytetu Warszawskiego.
Historia pokazuje, że szlachta jako pierwsza zaczęła używać nazwisk, ale z biegiem czasu praktyka ta rozprzestrzeniła się także wśród chłopów, choć ich nazwiska były zazwyczaj bardziej proste, np. Kowal dla kowala.
"Często mówi się, że nazwiska zakończone na -ski czy -cki to nazwiska szlacheckie. Jest w tym cząstka prawdy. Tylko jednak wówczas, gdy chodzi o nazwiska odmiejscowe" – dodaje Kresa w rozmowie z PAP.
„Jest w tym cząstka prawdy”
Czy zatem fakt posiadania nazwiska typu Kowalski oznacza automatycznie szlacheckie korzenie? Profesor Monika Kresa stwierdziła, że końcówka -ski czy -cki nie zawsze jest jednoznaczna z szlacheckim rodowodem. Jak więc zweryfikować pochodzenie naszego nazwiska?
"Nazwiska przezwiskowe, jak np. Baran, Głąb czy Dąb, niekoniecznie są ładne i nobilitujące. Inne grupy społeczne zaczęły więc przerabiać swoje nazwiska za pomocą cząstki -ski"- dodaje ekspertka.
Jak sprawdzić pochodzenie swojego nazwiska?
Genealożka Kinga Urbańska, założycielka firmy Your Roots in Poland i Stowarzyszenia Twoje Korzenie w Polsce, w rozmowie z Interią zauważa, że końcówki nazwisk nie zawsze są kluczem do pochodzenia. Przytacza przykład, jak chłop mógł zostać nazwany Potocki tylko dlatego, że pracował na polu należącym do Potockiego.
"Urzędnik pytał chłopa: »U kogo robisz na polu?«, »U Potockiego«. »To będziesz Potocki«. Minęło ponad sto lat i dziś potomek owego chłopa być może pielęgnuje w głowie myśl, że jest spadkobiercą znamienitego rodu"- mówi Urbańska.
Aby dokładnie zbadać genealogię, warto skorzystać z wyszukiwarki Instytutu Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk- nazwiska.ijp.pan.pl. Dzięki niej możemy dowiedzieć się, gdzie nazwisko było obecne, kiedy po raz pierwszy zostało odnotowane, oraz czy wywodzi się od nazwy własnej. W ten sposób możemy odkryć, czy nasze korzenie mają rodowód chłopski czy też szlachecki.
ZOBACZ TAKŻE: Wydano alerty RCB dla tych województw!
