Coroczne podwyżki emerytur i rent są kluczowym tematem dla milionów seniorów w Polsce. To właśnie dzięki waloryzacji świadczenia są dostosowywane do rosnących kosztów życia i zmian w gospodarce. Choć do marca 2026 roku pozostało jeszcze trochę czasu, rząd już teraz zaprezentował projekt wskaźnika waloryzacji, który ma obowiązywać w przyszłym roku. Co dokładnie oznacza to dla emerytów i rencistów?
- Czym jest waloryzacja emerytur?
- Rządowy projekt waloryzacji na 2026 rok
- Brak porozumienia w Radzie Dialogu Społecznego
- Prognozy makroekonomiczne i wpływ na świadczenia
- Ile wynoszą aktualne minimalne świadczenia?
- Kiedy waloryzacja wejdzie w życie?
- Co zyskują seniorzy dzięki waloryzacji?
Czym jest waloryzacja emerytur?
Waloryzacja to mechanizm, który ma na celu ochronę realnej wartości świadczeń przed skutkami inflacji.
ZOBACZ TAKŻE: Pilny komunikat z ZUS! Ważne informacje dla świadczeniobiorców!
Oznacza to, że emerytury i renty są każdego roku zwiększane, aby ich siła nabywcza nie spadała wraz ze wzrostem cen. Wysokość waloryzacji jest obliczana według ściśle określonych zasad, zawartych w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS).
Wskaźnik waloryzacji składa się z dwóch głównych elementów:
-
średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów (czyli inflacji)
-
co najmniej 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku
Dzięki temu mechanizmowi świadczenia rosną nie tylko ze względu na inflację, ale również uwzględniają ogólną poprawę sytuacji gospodarczej w kraju.
Rządowy projekt waloryzacji na 2026 rok
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej opublikowało projekt rozporządzenia dotyczącego przyszłorocznej waloryzacji emerytur i rent.
Dokument ten został już wpisany do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów. Propozycja zakłada, że od 1 marca 2026 roku emerytury i renty mają zostać podniesione o minimum 4,9%.
To najniższy możliwy poziom waloryzacji, wynikający z obowiązujących przepisów. Choć może on jeszcze ulec zmianie, obecnie rząd nie zaproponował wyższego wskaźnika.
Brak porozumienia w Radzie Dialogu Społecznego
Zgodnie z procedurą, zanim rząd ogłosi ostateczną wysokość wskaźnika waloryzacji, prowadzone są negocjacje w ramach Rady Dialogu Społecznego, z udziałem strony rządowej, związków zawodowych i organizacji pracodawców.
Tym razem rozmowy nie zakończyły się porozumieniem. Związki zawodowe domagały się, aby wskaźnik uwzględniał pełny wskaźnik inflacji oraz co najmniej 50% realnego wzrostu wynagrodzeń. Tłumaczyli to rosnącymi kosztami życia, zwłaszcza dla seniorów. Pracodawcy natomiast byli bliżsi propozycji rządowej, uznając ją za bezpieczną dla finansów publicznych.
Zgodnie z prawem, w przypadku braku porozumienia rząd ma 21 dni na samodzielne ustalenie wskaźnika, kierując się prognozami makroekonomicznymi oraz możliwościami budżetowymi państwa.
Prognozy makroekonomiczne i wpływ na świadczenia
Wysokość waloryzacji jest ściśle powiązana z przewidywaną inflacją oraz wzrostem wynagrodzeń.
Choć dane za cały 2025 rok będą znane dopiero na początku 2026 roku, prognozy rządowe już teraz zakładają stabilizację inflacji i umiarkowany wzrost gospodarczy. To właśnie te założenia pozwoliły ustalić wstępny wskaźnik waloryzacji na poziomie 4,9%.
Ile wynoszą aktualne minimalne świadczenia?
Od 1 marca 2025 roku obowiązują następujące minimalne kwoty świadczeń:
- 1878,91 zł brutto dla emerytury, renty rodzinnej, socjalnej i z tytułu całkowitej niezdolności do pracy
- 1409,18 zł brutto dla renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy
W przypadku waloryzacji o 4,9% oznacza to, że:
-
minimalna emerytura wzrosłaby o ok. 92 zł brutto, osiągając poziom około 1971 zł brutto
-
renta częściowa zwiększyłaby się o ok. 69 zł brutto, do poziomu około 1478 zł brutto
Kiedy waloryzacja wejdzie w życie?
Zgodnie z ustawą, coroczna waloryzacja emerytur i rent następuje 1 marca.
Ostateczna wysokość podwyżki zostanie ogłoszona na początku 2026 roku, po zebraniu wszystkich niezbędnych danych ekonomicznych.
Co zyskują seniorzy dzięki waloryzacji?
Choć wskaźnik 4,9% może nie wydawać się wysoki w porównaniu z wcześniejszymi latami (np. 2023 czy 2024, kiedy inflacja była dwucyfrowa), to w warunkach stabilizującej się gospodarki oznacza on realne wsparcie dla domowych budżetów emerytów i rencistów.
Warto również pamiętać, że oprócz corocznej waloryzacji, rząd kontynuuje wypłatę świadczeń dodatkowych – takich jak 13. i 14. emerytura – choć ich wysokość i terminy zależą od odrębnych rozporządzeń.
Waloryzacja obejmie wszystkie świadczenia wypłacane z ZUS, w tym emerytury, renty i świadczenia socjalne.
Źródło zdjęć: Canva
