Czy wiesz, że oprócz standardowego urlopu wypoczynkowego możesz skorzystać z dodatkowych dni wolnych od pracy? W niektórych przypadkach da się ich uzbierać aż 9 w skali roku, a w wyjątkowych sytuacjach nawet ponad 30. Wszystko zgodnie z Kodeksem Pracy i przepisami dotyczącymi szczególnych uprawnień pracowniczych. Sprawdź, w jaki sposób możesz wydłużyć swój czas odpoczynku.
- Ile wynosi podstawowy urlop?
- Dodatkowe formy wolnego w pracy
- Ile dni wolnych można zyskać?
- Jak korzystać z dodatkowego urlopu?
Ile wynosi podstawowy urlop?
Każdy pracownik zatrudniony na umowie o pracę ma zagwarantowany urlop wypoczynkowy. Jego długość uzależniona jest od stażu pracy:
-
20 dni – dla osób ze stażem krótszym niż 10 lat,
-
26 dni – po przekroczeniu 10 lat pracy.
Do stażu zalicza się również lata nauki, a od 2026 roku doliczane będą także okresy prowadzenia działalności gospodarczej oraz zatrudnienia na umowach cywilnoprawnych. Oznacza to, że wielu pracowników szybciej zyska prawo do dłuższego, 26-dniowego urlopu.
Dodatkowe formy wolnego w pracy
Oprócz podstawowego urlopu istnieje wiele sytuacji, w których możesz legalnie otrzymać wolne dni. Warto je znać, bo często pracownicy nie są świadomi przysługujących im przywilejów.
1. Zwolnienie z powodu siły wyższej
Każdy pracownik może skorzystać z 2 dni (lub 16 godzin) wolnego w ciągu roku, jeśli musi zająć się nagłą sprawą rodzinną – np. chorobą bliskiego czy wypadkiem. Za ten czas wypłacane jest 50% wynagrodzenia.
2. Urlop opiekuńczy
Przysługuje 5 dni w roku, które można przeznaczyć na opiekę nad członkiem rodziny wymagającym wsparcia. Ten urlop jest bezpłatny, ale pozwala zyskać cenny czas w sytuacjach kryzysowych.
3. Dodatkowe dni dla rodziców
Rodzice dzieci do 14. roku życia mają prawo do 2 dni (lub 16 godzin) płatnego wolnego. To możliwość, z której korzysta wielu pracowników, aby spędzić czas z dzieckiem.
4. Urlop okolicznościowy
Na szczególne wydarzenia życiowe, takie jak ślub, narodziny dziecka czy pogrzeb bliskiego, przysługuje płatne wolne – od 1 do 2 dni, w zależności od sytuacji.
5. Honorowe oddawanie krwi
Każda donacja krwi to aż 2 w pełni płatne dni wolne – w dniu oddania oraz następnym. Regularni krwiodawcy mogą w ten sposób uzyskać nawet kilkanaście dodatkowych dni odpoczynku w roku.
6. Urlop dla osób z niepełnosprawnością
Pracownik z orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności ma prawo do 10 dodatkowych dni płatnego urlopu.
Ile dni wolnych można zyskać?
Łącząc różne możliwości, w praktyce możemy cieszyć się wieloma dodatkowymi dniami wolnymi:
-
Każdy pracownik: minimum 9 dni (2 dni siły wyższej + 5 dni opiekuńczego + 2 dni za oddanie krwi).
-
Rodzic dziecka do 14 lat: nawet 11 dni (2 dni opieki nad dzieckiem, 2 dni siły wyższej, 5 dni opiekuńczego i 2 dni za oddanie krwi).
-
Rekordzista: rodzic z niepełnosprawnością, będący honorowym dawcą krwi, może zebrać ponad 30 dni wolnego w roku – czyli drugi „etatowy urlop”.
Jak korzystać z dodatkowego urlopu?
Choć przepisy są po stronie pracownika, zawsze warto poinformować przełożonego o planowanym wolnym i uzgodnić sposób jego wykorzystania. Nagłe nieobecności mogą być źle odbierane, nawet jeśli są zgodne z prawem. Dlatego najlepiej planować takie dni z wyprzedzeniem, aby uniknąć nieporozumień.
źródło zdjęcia: Canva
