Znamy już laureatkę Pokojowej Nagrody Nobla 2025. Norweski Komitet Noblowski ogłosił swoją decyzję, przyznając to prestiżowe wyróżnienie kobiecie, która od lat z ogromną determinacją walczy o wolność, prawa człowieka i demokratyczne wartości w jednym z najbardziej represyjnych krajów Ameryki Południowej. Tegoroczny wybór to jasny sygnał poparcia dla odwagi obywatelskiej i oporu wobec autorytaryzmu – nawet w obliczu brutalnych represji.
- Maria Corina Machado z Pokojową Nagrodą Nobla 2025
- Komitet Noblowski pozostał niewzruszony na naciski
Pokojowa Nagroda Nobla to jedno z najbardziej prestiżowych wyróżnień na świecie, przyznawane osobom i organizacjom, które aktywnie działają na rzecz pokoju, praw człowieka i demokracji. Jej historia sięga 1901 roku, a wśród laureatów znaleźli się m.in. Martin Luther King Jr., Matka Teresa z Kalkuty, Malala Yousafzai czy Lech Wałęsa. Nagroda ta, w przeciwieństwie do pozostałych Nobli przyznawanych w Szwecji, jest wręczana w Norwegii – a decyzję o wyborze laureata podejmuje Norweski Komitet Noblowski, działający z ramienia parlamentu.
Maria Corina Machado z Pokojową Nagrodą Nobla 2025
W tym roku wyróżnienie trafiło do Maríi Coriny Machado, która od lat walczy o demokratyczne przemiany w Wenezueli. Jak uzasadnił Komitet:
Maria Corina Machado wyróżniona została za jej niestrudzoną pracę na rzecz praw demokratycznych narodu Wenezueli i za jej walkę o sprawiedliwe i pokojowe przejście od dyktatury do demokracji.
Machado od dekad angażuje się w działania prodemokratyczne w swoim kraju. Jako założycielka organizacji Súmate, która zajmuje się monitorowaniem procesów wyborczych i promocją demokracji, od lat stawia czoła reżimowi. Jej działalność to nie tylko walka o uczciwe wybory, ale też działania na rzecz niezależnych sądów, wolności obywatelskich i równej reprezentacji społecznej.
Szef Komitetu Noblowskiego, Joergen Watne Frydenes, przypomniał, że Wenezuela z kraju względnie demokratycznego i zamożnego stała się brutalnym, represyjnym państwem, pogrążonym w kryzysie humanitarnym:
Wenezuela przekształciła się z relatywnie demokratycznego i zamożnego kraju w brutalne, autorytarne państwo, które obecnie zmaga się z kryzysem humanitarnym i gospodarczym. (...) Prawie 8 milionów ludzi opuściło kraj. Opozycja jest systematycznie tłumiona za pomocą fałszerstw wyborczych, ścigania i więzień.
Mimo represji, groźby aresztowań i przemocy, Machado kontynuowała działalność polityczną. Choć władze zablokowały jej start w wyborach prezydenckich w 2024 roku, zdołała zjednoczyć opozycję i poparła innego kandydata, Edmunda Gonzáleza Urrutię. Dzięki jej wysiłkom i wsparciu społecznemu setki tysięcy obywateli działały jako niezależni obserwatorzy wyborów, ryzykując własnym bezpieczeństwem, by zadbać o uczciwość procesu.
Zobacz także: László Krasznahorkai zdobywcą Literackiej Nagrody Nobla 2025!
Komitet Noblowski pozostał niewzruszony na naciski
W tym roku emocje wokół Pokojowej Nagrody Nobla sięgnęły zenitu także z innego powodu. Choć Donald Trump nie został wspomniany w decyzji Komitetu, wiadomo, że aktywnie zabiegał o to wyróżnienie. Liczne głosy poparcia dla jego kandydatury miały wywrzeć presję na Komitet.
Jak relacjonują media, były prezydent USA miał rozmawiać o tym z norweskimi politykami, a Biały Dom oficjalnie wyraził przekonanie, że Trump zasługuje na Nobla. Rzeczniczka Karoline Leavitt oświadczyła w sierpniu, że:
[Prezydent] powinien otrzymać Nagrodę Nobla.
Na te sugestie odpowiedział stanowczo szef Komitetu Noblowskiego:
Nie ma znaczenia, czy osoba do nagrody zostanie zgłoszona setki razy. Czasem wystarczy jeden list z jednym podpisem, by kandydatura zrobiła na Komitecie wielkie wrażenie. Jesteśmy odporni na wpływy. Nawet, jeśli amerykański prezydent zadzwoniłby do mnie osobiście, to do momentu ogłoszenia tegorocznego laureata nie odbiorę od niego telefonu – powiedział Joergen Watne Frydenes w rozmowie z norweskim dziennikiem VG.
Decyzja o uhonorowaniu Maríi Coriny Machado jest jasnym sygnałem, że Pokojowa Nagroda Nobla wciąż pozostaje symbolem odwagi obywatelskiej i walki o podstawowe prawa człowieka, nie narzędziem politycznej presji czy kampanii PR-owych.
źródło zdjęć: Autorstwa User:Piotrus - Praca własna, CC BY 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=14692953
