Wybierasz się na grzyby? Uważaj – nie każdy okaz, który znajdziesz w lesie, możesz wrzucić do koszyka. W Polsce obowiązują surowe przepisy dotyczące ochrony gatunkowej grzybów, a ich nieprzestrzeganie może kosztować Cię nawet 5 000 zł kary. Zbierając niektóre gatunki, nawet nieświadomie, możesz naruszyć prawo i narazić się na poważne konsekwencje.
- Ochrona gatunkowa grzybów
- Kary za nieprzestrzeganie przepisów – nawet 5 tys. zł
- Gatunki grzybów objęte ochroną
- Ścisła i częściowa ochrona grzybów – jaka jest różnica?
- Wyjątki od zakazu zbierania grzybów
- Praktyczne porady dla grzybiarzy
- Uważaj, co zbierasz w lesie!
Ochrona gatunkowa grzybów
Grzybobranie to jedno z ulubionych hobby wielu Polaków. Jednak nie każdy grzyb w polskim lesie można bezkarnie zerwać. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r., w Polsce obowiązuje ochrona gatunkowa grzybów, co oznacza, że niektóre ich gatunki są całkowicie chronione i nie wolno ich zbierać, niszczyć ani nawet uszkadzać.
Wspomniane rozporządzenie określa listę gatunków grzybów objętych ochroną, zasady ich ochrony oraz ewentualne wyjątki, np. dla celów naukowych lub edukacyjnych.
Kary za nieprzestrzeganie przepisów – nawet 5 tys. zł
Zbieranie chronionych gatunków grzybów może mieć poważne konsekwencje. Zgodnie z przepisami Ustawy o ochronie przyrody, za naruszenie zakazu zbierania chronionych gatunków grozi kara grzywny, a nawet administracyjna kara pieniężna do 5 000 zł.
Co istotne, nieznajomość prawa nie zwalnia z odpowiedzialności. Jeśli podczas grzybobrania zerwiemy grzyb objęty ochroną, nawet nieświadomie, nadal możemy zostać ukarani.
Gatunki grzybów objęte ochroną
Rozporządzenie z 2014 roku zawiera dokładną listę gatunków grzybów objętych ochroną. Do najczęściej spotykanych w lasach, ale chronionych grzybów należą m.in.:
-
Smardz jadalny (Morchella esculenta) – mimo że wygląda apetycznie, jego zbiór jest zabroniony.
-
Szyszkowiec łuskowaty (Strobilomyces strobilaceus) – często mylony z prawdziwkiem.
-
Soplówka jeżowata (Hericium erinaceus) – niezwykle rzadka i cenniejsza niż niejedno trufle.
W sumie na liście znajduje się ponad 200 gatunków grzybów, które są objęte ochroną ścisłą lub częściową.
Ścisła i częściowa ochrona grzybów – jaka jest różnica?
Ochrona ścisła oznacza całkowity zakaz zbierania, niszczenia, uszkadzania, przesadzania lub przenoszenia organizmu. Grzybów objętych ścisłą ochroną nie wolno nawet dotykać. Z kolei ochrona częściowa dopuszcza ograniczoną ingerencję, na przykład w przypadku prowadzonych badań naukowych czy działań edukacyjnych – zawsze jednak wymaga to odpowiedniego zezwolenia.
Wyjątki od zakazu zbierania grzybów
Rozporządzenie przewiduje możliwość uzyskania zezwolenia na zbiór chronionych grzybów, ale tylko w szczególnych przypadkach. Takie zezwolenie może wydać np. regionalny dyrektor ochrony środowiska i musi ono być odpowiednio uzasadnione np. celami naukowymi, edukacyjnymi lub ochronnymi.
Praktyczne porady dla grzybiarzy
Aby nie narazić się na wysokie mandaty, warto:
-
Znać i rozpoznawać gatunki chronione – warto zainwestować w przewodnik lub aplikację mobilną do identyfikacji grzybów.
-
Nie zbierać grzybów, których nie jesteśmy pewni – lepiej zostawić w lesie okaz nieznanego pochodzenia, niż ryzykować karę.
-
Regularnie sprawdzać aktualne przepisy, ponieważ lista gatunków chronionych może się zmieniać.
Ochrona gatunkowa grzybów to nie tylko przepis prawny – to także świadoma troska o ekosystem leśny. Grzyby odgrywają kluczową rolę w przyrodzie: rozkładają martwą materię, tworzą mikoryzę z drzewami i wpływają na bioróżnorodność. Zbierając je bez wiedzy i rozwagi, możemy zaburzyć te delikatne procesy.
Dlatego tak ważne jest, by nie traktować grzybobrania tylko jako rozrywki, ale także jako odpowiedzialne obcowanie z naturą.
Uważaj, co zbierasz w lesie!
Grzybobranie może być pasją, ale musi być też zgodne z przepisami. Rozporządzenie Ministra Środowiska z 2014 r. jasno określa, które gatunki są chronione, a za ich zbieranie grożą dotkliwe kary finansowe, nawet do 5 000 zł. Zanim wybierzesz się do lasu z koszykiem, upewnij się, że wiesz, które grzyby możesz zbierać, a które lepiej zostawić w spokoju.
Zobacz także: Oto najbardziej depresyjne miasto świata
źródło zdjęć: Canva
