Pod koniec 2024 roku przepadają dodatkowe dni urlopu wprowadzone w ramach nowelizacji Kodeksu pracy. To nowe prawo dla pracowników w Polsce wymaga odpowiedniego planowania, aby maksymalnie z niego skorzystać. Wyjaśniamy, na czym polegają nowe przepisy, kto może ubiegać się o dodatkowe dni wolne i dlaczego warto je wykorzystać przed zakończeniem grudnia.
- 7 dodatkowych dni urlopu – co warto wiedzieć?
- Urlop z powodu siły wyższej – na nieprzewidziane sytuacje
- Urlop opiekuńczy – wsparcie dla opiekunów
- Nie tylko ten urlop! Dwa dni wolne dla rodziców!
- Kto ma prawo do tego urlopu?
- Jak korzystać z dodatkowych dni wolnych?
- Nie pozwól, by dni wolne przepadły!
7 dodatkowych dni urlopu – co warto wiedzieć?
Nowe przepisy dają pracownikom 7 dni dodatkowego urlopu rocznie, podzielonych na dwie kategorie:
- Urlop z powodu siły wyższej – 2 dni (lub 16 godzin) wolnego.
- Urlop opiekuńczy – 5 dni wolnego na opiekę nad bliskimi.
Kluczowe jest to, że dni te nie przechodzą na kolejny rok kalendarzowy. Oznacza to, że jeśli nie złożysz wniosku o ich wykorzystanie do 31 grudnia, możliwość ta przepadnie.
ZOBACZ TAKŻE: Rewolucja na rynku pracy! Pracodawcy zmuszeni do ujawnienia zarobków!
Urlop z powodu siły wyższej – na nieprzewidziane sytuacje
Ten rodzaj urlopu przeznaczony jest na nagłe zdarzenia losowe, takie jak:
- Nagła choroba w rodzinie.
- Nieoczekiwane wypadki.
Najważniejsze zasady:
- Wymiar: 2 dni lub 16 godzin w roku.
- Wynagrodzenie: 50% standardowej stawki.
- Elastyczność: Urlop można zgłosić nawet tego samego dnia.
- Proporcjonalność: Przy pracy w niepełnym wymiarze godzin przysługuje mniejsza liczba godzin, np. 1 dzień lub 8 godzin przy pół etatu.
Przykład: Pracownik na pełnym etacie może skorzystać z 16 godzin wolnego, podczas gdy osoba na pół etatu – z 8 godzin.
Urlop opiekuńczy – wsparcie dla opiekunów
Urlop opiekuńczy pozwala pracownikom sprawować opiekę nad najbliższymi, takimi jak:
- Dzieci,
- Rodzice,
- Małżonek,
- Partner życiowy.
Najważniejsze informacje:
- Wymiar: 5 dni w roku kalendarzowym.
- Bez wynagrodzenia: Urlop jest bezpłatny, ale wlicza się do stażu pracy.
- Elastyczność: Można go podzielić na części lub wykorzystać jednorazowo.
- Obowiązek pracodawcy: Po spełnieniu wymogów formalnych pracodawca nie może odmówić udzielenia tego urlopu.
Przykład: Pracownik może podzielić urlop na części, aby dostosować go do swoich potrzeb, np. na kilkudniową opiekę nad chorym rodzicem.
Nie tylko ten urlop! Dwa dni wolne dla rodziców!
Polski Kodeks Pracy przewiduje specjalne przywileje dla rodziców pracujących, w tym dwa dni wolne od pracy na opiekę nad zdrowym dzieckiem. Te dodatkowe dni muszą zostać wykorzystane do końca grudnia, inaczej przepadają.
Kto ma prawo do tego urlopu?
Zgodnie z przepisami, rodzice mają prawo do dwóch dni wolnych od pracy w ciągu roku na opiekę nad zdrowym dzieckiem, które nie ukończyło 14 lat. Te dni są płatne i nie wymagają podawania szczegółowego uzasadnienia. To jednak ważne, że uprawnienie dotyczy wyłącznie zdrowych dzieci, co odróżnia je od urlopu opiekuńczego przysługującego w przypadku choroby lub innych problemów zdrowotnych dziecka.
Art. 188 Kodeksu pracy jasno określa, że każdy pracownik wychowujący dziecko w wieku do 14 lat ma prawo do 16 godzin lub 2 dni wolnego w roku kalendarzowym, za które przysługuje pełne wynagrodzenie.
Jak korzystać z dodatkowych dni wolnych?
Jeśli oboje rodzice są zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, to sami ustalają, kto skorzysta z przysługujących dni wolnych. Ważne jest, że uprawnienie przysługuje niezależnie od liczby dzieci – nawet jeśli rodzina ma więcej niż jedno dziecko, rodzice mają łącznie dwa dni do wykorzystania.
Przywilej ten obejmuje nie tylko rodziców pozostających w związkach małżeńskich, ale także pary żyjące w nieformalnych relacjach. Warto wcześniej zaplanować, kto z rodziców skorzysta z wolnego czasu, aby uniknąć nieporozumień.
Nie pozwól, by dni wolne przepadły!
Wyżej wymienione dni wolne muszą być wykorzystane w danym roku kalendarzowym. Nie przechodzą one na kolejny rok, co oznacza, że po 31 grudnia nie ma już możliwości ich odzyskania. Dlatego warto już teraz sprawdzić, czy przysługuje nam ten przywilej i zaplanować ich wykorzystanie.
