Niektóre osoby mogą liczyć na dodatkowe wsparcie finansowe z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Chociaż emerytura w Polsce przysługuje dopiero po ukończeniu 60 lat (kobiety) i 65 lat (mężczyźni), istnieje świadczenie, które można uzyskać nawet pięć lat wcześniej. Wystarczy spełnić kilka określonych kryteriów, by otrzymać świadczenie kompensacyjne w wysokości sięgającej nawet 4000 zł miesięcznie. Kto może na nie liczyć i jakie warunki należy spełnić?
- Co to jest świadczenie kompensacyjne?
- Kto może ubiegać się o świadczenie kompensacyjne?
- Warunki uzyskania świadczenia kompensacyjnego
- Ile wynosi świadczenie kompensacyjne?
- Jak długo wypłacane jest świadczenie?
- Czy warto starać się o świadczenie kompensacyjne?
W systemie emerytalnym istnieje wiele mniej znanych, ale niezwykle korzystnych form wsparcia dla osób z określonym doświadczeniem zawodowym. Jedną z nich jest świadczenie kompensacyjne, rozwiązanie przewidziane przede wszystkim dla osób pracujących w oświacie, które chcą zakończyć karierę zawodową jeszcze przed osiągnięciem ustawowego wieku emerytalnego.
Co to jest świadczenie kompensacyjne?
Świadczenie kompensacyjne to specjalne świadczenie wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, które pełni funkcję pomostu między aktywnością zawodową a uzyskaniem prawa do powszechnej emerytury.
ZOBACZ TAKŻE: Podwyżki pensji w Polsce! Nowa minimalna pensja przekroczy 8 tysięcy złotych!
Zostało ono wprowadzone przede wszystkim z myślą o osobach, których praca była obciążająca psychicznie lub fizycznie, szczególnie w sektorze edukacji.
Zamiast czekać do 60. (kobiety) lub 65. roku życia (mężczyźni), kwalifikujące się osoby mogą skorzystać z tego wsparcia już od 55. lub 60. roku życia, pod warunkiem spełnienia określonych kryteriów.
Kto może ubiegać się o świadczenie kompensacyjne?
Świadczenie to nie jest dostępne dla wszystkich, ale grupa uprawnionych jest stosunkowo szeroka. Dotyczy ono osób, które przez znaczną część kariery zawodowej pracowały w roli nauczycieli, wychowawców lub pedagogów.
Co ważne, obejmuje zarówno placówki publiczne, jak i niepubliczne, o ile są zgodne z ustawową definicją instytucji edukacyjnych.
Świadczenie może otrzymać osoba, która pracowała w:
-
przedszkolach, szkołach podstawowych i ponadpodstawowych,
-
placówkach kształcenia ustawicznego (np. szkoły dla dorosłych),
-
młodzieżowych ośrodkach wychowawczych lub socjoterapeutycznych,
-
specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych lub wychowawczych,
-
ośrodkach rewalidacyjno-wychowawczych,
-
internatach i bursach zapewniających uczniom opiekę poza miejscem zamieszkania.
Warunki uzyskania świadczenia kompensacyjnego
ZUS wypłaca świadczenie kompensacyjne osobom, które spełnią łącznie następujące wymagania:
1. Wiek:
-
kobiety – ukończone 55 lat,
-
mężczyźni – ukończone 60 lat.
2. Staż pracy:
-
minimum 30 lat ogólnego stażu pracy,
-
w tym co najmniej 20 lat pracy pedagogicznej (jako nauczyciel, wychowawca lub pedagog) w wymiarze co najmniej 1/2 etatu.
3. Zakończenie pracy w szkole lub placówce:
Aby pobierać świadczenie, nie można być nadal aktywnym zawodowo w placówce edukacyjnej w charakterze nauczyciela. Można jednak pracować w innych branżach z ograniczeniem przychodu.
4. Limit dochodów:
Osoba pobierająca świadczenie może "dorabiać", ale zarobki nie mogą przekraczać 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w kraju (limit aktualizowany co kwartał przez GUS). Przekroczenie progu może skutkować zmniejszeniem lub zawieszeniem świadczenia.
Ile wynosi świadczenie kompensacyjne?
W przeciwieństwie do klasycznej emerytury, wysokość świadczenia kompensacyjnego nie zależy bezpośrednio od odprowadzonych składek, lecz jest ustalana indywidualnie i opiera się na ogólnych zasadach obliczania świadczeń emerytalnych.
Gwarantowana jest jednak wartość minimalna, która nie może być niższa niż aktualna minimalna emerytura.
Od 1 marca 2025 r. minimalna emerytura w Polsce wynosi 1878,91 zł brutto, co oznacza, że świadczenie kompensacyjne nie może być niższe niż ta kwota. W praktyce jednak wiele osób otrzymuje znacznie więcej.
W styczniu 2025 roku przeciętna wysokość wypłacanego świadczenia kompensacyjnego wynosiła 4010,11 zł brutto miesięcznie. Świadczenie pobierało wtedy około 11,7 tys. osób.
Jak długo wypłacane jest świadczenie?
Świadczenie kompensacyjne ma charakter czasowy. Przysługuje do momentu uzyskania prawa do emerytury powszechnej. Po osiągnięciu wieku emerytalnego i złożeniu wniosku o emeryturę, świadczenie wygasa.
Czy warto starać się o świadczenie kompensacyjne?
Dla wielu osób pracujących w edukacji, które czują się wypalone zawodowo lub nie mogą dalej pełnić obowiązków z przyczyn zdrowotnych, wsparcie to ma ogromne znaczenie.
Umożliwia zakończenie kariery wcześniej, bez ryzyka pozostania bez środków do życia. To rozwiązanie szczególnie korzystne dla kobiet, które mogą zacząć pobierać świadczenie nawet 5 lat przed emeryturą.
Świadczenie kompensacyjne to atrakcyjna forma wsparcia, która pozwala na wcześniejsze przejście w stan spoczynku zawodowego, przy jednoczesnym zabezpieczeniu finansowym.
Źródło zdjęć: Canva
