Rząd szykuje totalną rewolucję w nauczaniu języka polskiego. W 2026 roku nastąpi istotna zmiana, jeśli chodzi o obowiązkowe lektury szkolne. Od nowego roku uczniów będzie obowiązywać skrócona lista.
- Klasy IV–VI: Tematyczne kręgi zamiast sztywnego kanonu
- Fragmenty klasyki zamiast całych tomów
- Klasy VII–VIII: Trzy filary literatury
- Literatura światowa – bez przymusu, z wyborem
W 2026 roku polski system edukacji przejdzie rewolucję, której centrum stanowić będzie nauczanie języka polskiego. Ministerstwo Edukacji ogłosiło gruntowną reformę, która zmieni podejście do obowiązkowych lektur – zamiast długiej listy narzuconych książek, uczniowie zyskają większą swobodę wyboru, a nauczyciele — elastyczność w planowaniu zajęć.
Klasy IV–VI: Tematyczne kręgi zamiast sztywnego kanonu
Najbardziej zauważalne zmiany dotkną uczniów klas IV–VI szkół podstawowych. Tradycyjna lista lektur odejdzie w zapomnienie, a zastąpią ją tzw. kręgi tematyczne, wokół których będą organizowane zajęcia. Motywy, takie jak:
- dom i rodzina,
- przyjaźń i relacje rówieśnicze,
- emocje,
- kontakt człowieka z naturą,
- różnorodność
staną się podstawą do wspólnego wyboru książek przez uczniów i nauczycieli. Obowiązkowe będzie przeczytanie minimum czterech książek rocznie, a lista tytułów ma obejmować zarówno klasykę, jak „Chłopcy z Placu Broni”, jak i współczesne bestsellery, np. „Harry Potter”.
"Dzieci muszą widzieć, że literatura może mówić o ich życiu" – tłumaczy dr Kinga Białek, przewodnicząca zespołu ds. podstawy programowej z języka polskiego.
Fragmenty klasyki zamiast całych tomów
Reforma nie oznacza całkowitego porzucenia literatury klasycznej. Uczniowie nadal będą mieć kontakt z jej najważniejszymi fragmentami. W programie znajdą się m.in.:
- mity greckie – np. o Syzyfie, Dedalu i Ikarze,
- przypowieści biblijne – np. o miłosiernym Samarytaninie,
- baśnie i legendy z kręgu kultury narodowej i światowej.
Oprócz tego pojawią się wiersze, opowiadania, komiksy, a nawet dzieła z innych dziedzin – malarstwo i film. Kluczowym elementem będzie również nauka praktyk czytelniczych: planowanie lektury, dzielenie się wrażeniami, nauka skupienia i cierpliwości w odbiorze dłuższych tekstów.
ZOBACZ TAKŻE: Duże zmiany w przedszkolach! Resort edukacji zapowiada reformę
Klasy VII–VIII: Trzy filary literatury
Starszych uczniów podstawówki czeka bardziej skonkretyzowany program. Obowiązkowe będą tylko trzy dłuższe utwory:
- „Balladyna” – Juliusz Słowacki,
- „Dziady” cz. II – Adam Mickiewicz,
- „Kamienie na szaniec” – Aleksander Kamiński.
Obok nich uczniowie zapoznają się z krótszymi formami literackimi, m.in.:
- fraszki i treny Jana Kochanowskiego,
- „Reduta Ordona”, „Śmierć pułkownika”, fragmenty „Pana Tadeusza” – Mickiewicz,
- utwory Sławomira Mrożka, Idy Fink, Ignacego Krasickiego, Bolesława Prusa i Henryka Sienkiewicza.
"Nie wszystkie teksty muszą być czytane w domu. Wiele z nich można omawiać bezpośrednio podczas lekcji" – zauważa dr Białek.
Literatura światowa – bez przymusu, z wyborem
Z reformą wiąże się też rezygnacja z obowiązkowego czytania zagranicznej literatury w klasach VII–VIII. Zamiast narzuconych tytułów, uczniowie — wspólnie z nauczycielami — będą mogli sięgać po propozycje dobrane do ich zainteresowań, np.:
- „Folwark zwierzęcy” – George Orwell,
- kryminały Agathy Christie i wiele innych.
"Kanon wciąż istnieje, ale staje się bardziej przystępny i nowoczesny" – podsumowuje dr Białek.
Źródło zdjęć: Canva
