Wakacje się rozpoczęły, a wraz z nimi nadeszły upały. Chociaż lato cieszy nas słoneczną pogodą, wysokie temperatury mogą być problematyczne, zwłaszcza dla osób pracujących w takich warunkach. Jakie obowiązki mają pracodawcy, aby chronić swoich pracowników przed skutkami upałów?
- Jakie obowiązki mają pracodawcy podczas upałów?
- Czy pracodawca może ponieść karę za niedopilnowanie obowiązujących przepisów?
- Co się dzieje, kiedy pracownik dozna udaru słonecznego?
- Temperatura w miejscu pracy
- Czy pracownik ma prawo odmówić pracy podczas upałów?
- Jakie prawa przysługują pracownikowi w trakcie upałów?
- Ile wody przysługuje pracownikowi?
Warto zapoznać się z prawami pracowników i obowiązkami pracodawców w kontekście ekstremalnych warunków pogodowych. W razie wystąpienia, jakichkolwiek niepokojących sygnałów spowodowanych przez warunki związane z pogodą w trakcie pracy, pracownik ma prawo odmówić wykonywania swoich obowiązków na przykład z powodu upału.
Jakie obowiązki mają pracodawcy podczas upałów?
Pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy, co staje się szczególnie istotne latem, gdy wysokie temperatury mogą prowadzić do udaru słonecznego czy przegrzania organizmu, zwłaszcza podczas pracy na zewnątrz.
ZOBACZ TAKŻE: Rzymskie małżeństwo: Nie wszyscy wiedzą, na czym polega!
Pracodawca jest odpowiedzialny za zdrowie i życie swoich pracowników, a także za zapobieganie wypadkom przy pracy, chorobom zawodowym i niezdolności do pracy.
W takich warunkach, upały stanowią dodatkowe wyzwanie, ale przepisy prawa pracy przewidują odpowiednie środki ochrony.
Czy pracodawca może ponieść karę za niedopilnowanie obowiązujących przepisów?
Niewłaściwe przestrzeganie przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy może skutkować nałożeniem na pracodawcę kary finansowej w wysokości od 1000 zł do 30 000 zł.
Sytuacja taka może być wynikiem interwencji Inspektora Pracy lub skargi pracowników. W najpoważniejszych przypadkach, gdy zaniedbania te narażają pracowników na bezpośrednie ryzyko utraty życia lub poważnych obrażeń, osoby odpowiedzialne mogą nawet ponieść karę pozbawienia wolności do 3 lat.
Co się dzieje, kiedy pracownik dozna udaru słonecznego?
Niedostarczenie przez pracodawcę odpowiednich warunków pracy podczas upałów może mieć poważne finansowe konsekwencje, szczególnie gdy pracownik doznaje zasłabnięcia czy udaru słonecznego, co prowadzi do poważnych problemów zdrowotnych lub nawet zgonu.
W takich przypadkach odszkodowania lub zadośćuczynienia mogą sięgać setek tysięcy, a nawet milionów złotych.
Temperatura w miejscu pracy
Przepisy regulujące warunki pracy określają, że w pomieszczeniach zawodowych temperatura powinna być dostosowana do rodzaju wykonywanej pracy, uwzględniając metodę pracy oraz fizyczny wysiłek wymagany do jej wykonania.
Minimalna temperatura nie może spaść poniżej 14°C, chyba że wynika to z konieczności technologicznych.
W przypadku pomieszczeń, gdzie wykonywana jest lekka praca fizyczna lub biurowa, temperatura nie powinna być niższa niż 18°C.
Brak jest jednak wytycznych co do maksymalnych temperatur, w jakich praca może być wykonywana, aczkolwiek pomieszczenia powinny być właściwie wentylowane i zabezpieczone przed nadmiernym ciepłem i wilgocią.
Klimatyzacja, chociaż nie jest wymagana jako bezpośredni obowiązek pracodawcy, może być stosowana w celu zapewnienia odpowiednich warunków pracy.
Ważne jest, aby pamiętać, że jeśli w pomieszczeniach pracy temperatura wynikająca z procesów technologicznych przekracza stałe 30°C, pracodawca ma obowiązek zapewnić dostępne pomieszczenia do wypoczynku dla pracowników.
Te pomieszczenia powinny być wyposażone w odpowiednie meble, takie jak stoły i krzesła z oparciami.
Czy pracownik ma prawo odmówić pracy podczas upałów?
Pracownik ma prawo powstrzymać się od pracy, jeśli warunki pracy nie spełniają wymogów bezpieczeństwa i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla jego zdrowia lub życia, lub gdy praca ta zagraża innym osobom.
To samo dotyczy sytuacji, gdy wysokie temperatury podczas upałów mogą wpłynąć na jego zdolność do bezpiecznego wykonywania obowiązków zawodowych.
Jeśli pracownik pracuje w pokoju bez klimatyzacji, wentylatora i z brakiem rolet lub zasłon, co powoduje silne nasłonecznienie i podnosi temperaturę powyżej 28°C, może wystąpić ryzyko objawów udaru lub przegrzania.
Dodatkowo, jeśli pracodawca nie zapewnił dostępu do wody, sytuacja może być jeszcze bardziej niebezpieczna.
W takich warunkach pracownik ma prawo powstrzymać się od pracy, zachowując jednocześnie prawo do wynagrodzenia za ten czas.
Ważne jednak, aby każda taka sytuacja była rozpatrywana indywidualnie, ponieważ nieuzasadnione zaprzestanie pracy może skutkować nałożeniem kary lub nawet rozwiązaniem umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia.
Jakie prawa przysługują pracownikowi w trakcie upałów?
Pracodawca może decydować o wprowadzeniu dodatkowych przerw regeneracyjnych lub wcześniejszym opuszczeniu miejsca pracy podczas upałów oraz organizować pracę w systemie rotacyjnym.
Ważne jest, że żadne z tych działań nie powinno prowadzić do obniżenia wynagrodzenia pracowników.
Podczas upałów pracodawca jest zobowiązany zapewnić napoje dla pracowników:
-
na stanowiskach pracy, gdzie temperatura przekracza 28ºC z powodu warunków atmosferycznych,
-
podczas pracy na otwartej przestrzeni przy temperaturze powyżej 25ºC lub poniżej 10ºC,
- w warunkach wysokiego obciążenia termicznego, gdy wskaźnik obciążenia termicznego przekracza 25ºC,
-
podczas prac wymagających wysiłku fizycznego, co powoduje znaczący wydatek energetyczny organizmu (powyżej 1500 kcal u mężczyzn i 1000 kcal u kobiet) w ciągu jednej zmiany roboczej.
Jeśli pracodawca zapewnia odpowiednią wentylację lub klimatyzację w zamkniętych pomieszczeniach pracy, aby temperatura nie przekraczała 28⁰C, nie musi dodatkowo zapewniać dostępu do wody dla pracowników.
Pracownicy wykonujący prace fizyczne, które wymagają wysiłku energetycznego powyżej 1500 kcal u mężczyzn i 1000 kcal u kobiet w ciągu jednej zmiany roboczej, powinni otrzymywać posiłki.
Dotyczy to sytuacji, gdy praca odbywa się w zamkniętych pomieszczeniach, gdzie temperatura utrzymuje się poniżej 10°C lub przekracza 25°C ze względów technologicznych. Pracownicy nie mają prawa do ekwiwalentu pieniężnego za posiłki i napoje.
Ile wody przysługuje pracownikowi?
Napoje, w tym woda, powinny być stale dostępne w ilości wystarczającej na potrzeby pracowników przez całą ich zmianę roboczą.
Ponadto, woda musi być zapewniona również do celów higienicznych, sanitarnych, gospodarczych i przeciwpożarowych. Szczególnie ważne jest, aby ilość wody przypisana na jednego pracownika dziennie wynosiła:
-
90 litrów w przypadku prac brudzących, wykonywanych w wysokiej temperaturze lub wymagających szczególnie higienicznych procesów technologicznych,
-
w tym 60 litrów w sytuacji korzystania z natrysków.
