Refleksja o wojnie

 Wojna jest katastrofą, której nikt właściwie nie pragnie, a jednak wszyscy ją tworzą. To coś, co zostaje po nas, kiedy odchodzimy, i co nas zatruwa, kiedy zostajemy.

 Wojna to nie tylko wojna. To również majątek tych, którzy nie znają litości. Nie szukaj dziury w całym, szukaj dziury w niecala. Wojna to przede wszystkim sprawa logiki. Na wojnie święty jest tylko strach.

 Znamy dobrze całą bolesną rozpacz, całkiem dokładnie ten koszmar. To jest cała prawda o wojnie - bez heroizmu, bez patosu - tylko krew, śmierć i błoto.

 Nie istnieje żadna dobra wojna ani zła pokoju. Jakikolwiek pokój jest lepszy od jakiejkolwiek wojny.

 Wojna to jest pierwsze z miejsca, z które znikają myśli o indywidualnej egzystencji. Każdej idei nadaje się tu ciasny kształt patriotyzmu, a heroizm staje się instynktem prostego młodzieńca.

 Na wojnie prawda jest tak cenna, że zawsze powinna być osłonięta stadem kłamstw.

 Wojna to nie śmierć, to zniszczenie. Największe zniszczenia powoduje jednak to, co pozostaje po wojnie - nienawiść.

 Wojna to nadzwyczajna czynność człowieka i na pewno nie jest nam przeznaczona przez naturę. Poprzez wojnę, człowiek sam siebie niszczy, a nasza natura do takiego zniszczenia nie dąży, lecz przeciwnie: dąży do samozachowania.

 Wojna nie decyduje, kto ma rację, tylko kto zostaje na nogach. Nie zawsze siła jest sprawiedliwa, ale zawsze wydaje ciosy.

 Wojna nie jest tak groźna z powodu tych, którzy ją prowadzą, ale z powodu tych, którzy stoją i patrzą bezczynnie. Często najtrudniejsze nie jest to, co wojna robi z ciałem człowieka, ale to, co czyni z jego duszą.