Rozważania o wojnie

 Wojna jest zbrodnią. Każda wojna jest zbrodnią. Nie ma takiej wojny, która nie byłaby zbrodnią. Zbrodnią jest już samo planowanie wojny. Zbrodnią jest już samo mówienie o wojnie. Zbrodnią jest już samo myślenie o wojnie.

 Wojna. Wojna nigdy się nie zmienia. Od zarania dziejów, gdy nasze praprzodkowie po raz pierwszy zobaczyli błysk migoczącego ognia, krew była przelana w imię wszystkiego, od Boga do sprawiedliwości do prostego, psychicznego szaleństwa.

 Nie możemy zapomnieć, że wojna zaczyna się nie tylko od brutalnej siły, lecz przede wszystkim od betonowania w sercach ludzi nienawiści wymierzonej w innych. Wojna to jest przemoc, akceptowanej przez społeczeństwo przemocy, której źródła tkwią w strukturach społecznych, w przekonaniach, jakie są wysiewane w umysłach. To, co się dzieje na wojnie, jest tylko konsekwencją stanu ducha, który jest w społeczeństwie przygotowany na wojnę.

 Najlepsza metoda walki z wrogami jest zamienianie ich w przyjaciół. Ale by tak postąpić, nie można ich traktować jak wrogów. Zasadniczo nikt nie jest naszym wrogiem. Każdy człowiek jest tylko człowiekiem.

 Wojna to niezwykła zbrodnia, podczas której zwycięzcy są nazywani bohaterami, a pokonani - zdrajcami. Kiedy zakończy się konflikt, tylko niewielu zastanawia się nad prawdą, która leży pomiędzy liniami historii.

 Wojna to zła rzecz, ale nie najgorsza. Najgorsze to ulec złu, zdradzić to, co mieliśmy kochać i zniszczyć to, co mieliśmy ratować.

 Wojna. Niektórzy uważają ją za nieuniknioną część ludzkiego doświadczenia, inni za zbrodnię przeciwko własnej istocie. Wojna to szaleństwo, zniszczenie, śmierć. Ale zarazem również przestrzeń dla heroizmu, poświęcenia i honoru. Taki paradoks, paradoks wojny.

 Listonosz puka dwa razy.
Fotoreporter do skutku.
A żołnierz burundyjski ani razu.
Rzuca przez drzwi, okno,
lufcik granat ręczny i czeka.

 Wojna, mimo wszelkiego okrucieństwa i zniszczenia, zaskakuje swą zdolnością do obnażania elementarnej ludzkiej godności. Czas wojny to okres, kiedy zdolność człowieka do kojarzenia, odwagi i poświęcenia pokazuje jak bardzo wiemy, kiedy zostaniemy zmuszeni do konfrontacji z naszym najgorszym strachem.

 Kto nie zna wojny ze słyszenia, ten ją doceni dopiero w praktyce. Bo dopiero wtedy, kiedy zderzy się z jej wyniszczającym skutkiem, zrozumie, czym jest pokój...